Türkiye’den Avrupa'ya ihraç edilen yaş sebze ve meyvelerin Bulgaristan’da analizlerin uzun sürmesi nedeniyle Türkiye tarafından 800’e yakın TIR’ın uzun kuyruklar oluşturmasına neden oldu. Avrupa Birliği’nin (AB) sınır kapısında ki sıkıntı hem üreticiyi hem de ihracatçıyı vurdu. EKONOMİ gazetesine açıklamada bulunan sektör temsilcileri, yeni seçimden çıkan Bulgaristan’da bürokrasinin yavaş işlediğini bununda özellikle sınır kapılarında kendini iyice hissettirdiğini kaydettiler. İç pazarda fiyatlar düşerken ihracatçılar da taahhütlerini yerine getiremediği için ithalatçı firmalar tarafından çeşitli cezai yaptırımlar uygulandığını kaydeden Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, Bulgaristan sınır kapısındaki sıkıntı nedeniyle hasarın büyük boyutlara ulaştığını bildirdi.
İç piyasaya maliyetine ürün arzı arttı
Kumluca Ziraat Odası Başkanı Hidayet Kökçe, yeni dönem sera sezonunun sıkıntılı başladığını söyledi. Bulgaristan sınır kapısında yüzlerce TIR’ın uzun kuyruklar oluşturması ve analiz konusunda zorluk çıkarılması nedeniyle çiftçinin de mağdur olduğunu belirten Kökçe, şunları kaydetti; “Bulgaristan sınır kapısında analiz için bekleyen TIR’ların süresinin uzaması ürünün bozulmasına yol açıyor. Gümrük kapılarında TIR’ların kuyruk oluşturması nedeniyle fiyatlar da ucuzlamaya başladı. Hem üretici hem de ihracatçı zarar ediyor. TIR’lar beklediği için ihracatçı ürün almıyor. Bu kez üretici maliyetinin altında satışa zorlanıyor.’’
20 gündür sorun devam ediyor
Batı Akdeniz İhracatçı Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu da, Bulgaristan sınır kapısındaki TIR kuyruklarının azaltılması ve analizlerin daha hızlı yapılması için hükümetler arası görüşmelerin sürdüğünü bildirdi. Bulgaristan sınır kapısında yaklaşık 20 gündür yaşanan sıkıntı nedeniyle ihracatçıların büyük hasar gördüğünü anlatan Çavuşoğlu, “Bulgaristan sınır kapısında 700-800 TIR bekliyor. Bulgaristan tarafında analizlerin geç sürmesi nedeniyle TIR’larda ürün bozuluyor. İhracatçı müşterisine karşı taahhüdünü yerine getiremiyor. Bu nedenle alıcı firmalar tarafından cezai yaptırımlar uygulanıyor. Cezai yaptırımların yanında iptaller de artıyor. Hasar çok büyük” diye konuştu.
Günlük kapasite 300, 500 TIR çıkış yapmak istiyor
Asıl işin bundan sonrasının çok önemli olduğuna dikkat çeken Çavuşoğlu, maliyetin altında satışların başladığını bildirdi. Çavuşoğlu, “Şu anda Bulgaristan sınır kapısında 700-800 TIR bekliyor. Sınır kapısında günlük 300 TIR analizi yapılabiliyor. Buna rağmen Türkiye tarafından günlük 450-500 TIR fazladan gidiyor” diye konuştu.
“TIR’lar kasıtlı bekletiliyor”
Antalya OSB ve ATSO Başkanı Ali Bahar da, Antalya'dan zor koşullara rağmen yapılan ihracatta yüzde 10 artış yakalandığını ifade etti. Yaş meyve sebze ihracatında sıkıntı yaşandığına dikkat çeken Bahar, şöyle devam etti; “Sebze ihracatında bir tıkanma yaşanıyor. Bana gelen önemli bir şikayet TIR’larımızın Bulgaristan kapısında bekletilmesidir. Bulgaristan’da ürün denetimlerinde haksızlık ve kasıtlı bekletme olduğunu duyuyoruz. Antalya ihracatında yıllardır bu sıkıntı yaşanıyor, sıkıntılar arttığında Hükümet devreye giriyor, sorun bir dönem için aşılıyor ama sonra tekrar başlıyor. Bu meseleyi artık konuşmakla kalmamalı, İhracatçılar Birliğimizle birlikte kalıcı bir çözüm için gayret sarf etmeliyiz. Bulgaristan’a gidilmesi gerekiyorsa oraya gideceğiz, Avrupa Birliği’yle görüşmek gerekiyorsa gidip görüşülmeli.’’
Bürokrasi yavaş çalışıyor
EKONOMİ gazetesinin edindiği bilgiye göre, Bulgar sınırında ihracat TIR’larının içindeki gıda ürünlerin gerekli analizlerini yapan sadece bir firma var. Bu firmanın tekelini kaldırmak için çeşitli girişimler gündeme gelse de seçimden yeni çıkan ve hala hükümetin kurulamadığı ülkede bürokrasi de yavaş çalışıyor. EKONOMİ gazetesine konuşan Ticaret Bakanlığı yetkilileri, konuyu yakından takip ettiklerini, sorunun çözümü için Bulgar makamlarıyla görüşmelerin sürdüğünü ifade etti. Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) temsilcileri de konunun çözümü için hem Ticaret Bakanlığı hem de Bulgar yetkililerle yakın temaslarda olduklarını söyledi.
AB laboratuvarı Türk tarafına kurulsun
Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçı Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Berdan Ber ve BAİB üyesi ihracatçı Ergin Civan, Bulgaristan sınır kapısında yer alan AB Laboratuvarı’nın Türkiye tarafına konulmasını önerdi. Ergin Civan şunları kaydetti. “AB sınırı Bulgaristan tarafında kalıyor. Bulgaristan sınırında yaş meyve sebze analizlerinde sıkıntı yaşanıyor. Bürokratik engelleri aşmak için AB Laboratuvarı Türkiye sınırı tarafında yapılsın. Numuneler burada alınsın. Bu laboratuvarı da yine AB kendi yönetmeliğine göre ve kendi yöneticilerini belirleyerek yapsın. Hiç olmaz ise analiz sonuçları kısa sürede sonuçlanır.’’
KAYNAK : Fikri CİNOKUR – EKONOMİM.COM
